Najnowsze wydanie
- Rola wsparcia, a przystosowanie się do życia z zespołami bólowymi kręgosłupa
Krystyna Kurowska, Paulina Andrzejewska
Wstęp. Siedzący tryb życia, niska aktywność fi zyczna spowodowana rozwojem motoryzacji sprawia, że spora część społeczeństwa uskarża się na bóle kręgosłupa. W rezultacie jest to powodem niesprawności ruchowej i ma wpływ na pogorszenie zdolności do wykonywanej pracy zawodowej i czynności dnia codziennego. Cel pracy. Ocena roli wsparcia społecznego u pacjentów z zespołami bólowymi kręgosłupa w przystosowaniu się do życia z chorobą. Materiał i metody. Przebadano 70 kuracjuszy na turnusie rehabilitacyjnym w NZOZ Centrum Uzdrowiskowe Energetyk w Inowrocławiu. Poziom wsparcia oceniono Skalą Wsparcia Społecznego Kmiecik-Baran a przystosowanie do choroby Skalą Akceptacji Choroby (AIS) Juczyńskiego. Wyniki. Badani najwyżej ocenili wsparcie emocjonalne otrzymywane od rodziny. Poziom akceptacji choroby był wysoki. Wyższe wyniki przystosowania do choroby odnotowano u osób, które nie mogą liczyć na wsparcie z otoczenia. Wnioski. Otrzymane wyniki świadczą o tym, że wsparcie społeczne ma wielkie znaczenie w przystosowaniu się do życia z chorobą. (Farm Współ 2016; 9: 55-60)
- Leki działające na układ inkretynowy w terapii cukrzycy typu 2
Iwona Smolarek, Anna Jabłecka
Cukrzyca typu 2 dotyczy coraz większej liczby osób i stała się problemem społecznym. Pomimo dostępności dużej liczby leków hipoglikemizujących, stosowanych w mono- i politerapii, kontrola glikemii u wielu pacjentów jest nadal niezadowalająca. Istnieje więc konieczność poszukiwania nowych leków, szczególnie takich, których działanie naśladuje procesy fi zjologiczne zachodzące w organizmie ludzkim. W ostatniej dekadzie do leczenia cukrzycy typu 2 zostały wprowadzone 2 grupy leków działających na układ inkretynowy – GLP-1 mimetyki i inhibitory DPP-4. Leki te mają działanie plejotropowe – poza działaniem na gospodarkę węglowodanową wykazują również korzystne działanie na układ sercowo-naczyniowy, ośrodkowy układ nerwowy oraz powodują obniżenie masy ciała lub przynajmniej wykazują wpływ neutralny. Ponadto są to leki dobrze tolerowane przez pacjentów i nie powodują poważnych działań niepożądanych. (Farm Współ 2016; 9: 61-66)
- Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego (Acne vulgaris) Część II. Kwasy tłuszczowe, indeks glikemiczny, przetwory mleczne
Część I. Witaminy i minerały
Jolanta Dawidziak, Monika Balcerkiewicz
Zainteresowanie obserwowane w ostatnich latach zależnością pomiędzy dietą, składnikami żywności a zdrowiem człowieka, zaowocowało gwałtownym rozwojem dziedziny nauki jaką jest dietetyka. Liczne badania dotyczące wpływu składników żywności na zdrowie wskazują, że codzienna dieta w zdecydowany sposób determinuje reakcje zdrowotne organizmu. Świadczą o tym wyniki badań, mówiące o udziale takich składników pokarmowych jak kwasy tłuszczowe, węglowodany oraz mleko i jego produkty, w patogenezie jednej z bardziej znienawidzonych przez młode osoby chorób dermatologicznych jakim jest trądzik pospolity (Acne vulgaris). (Farm Współ 2016; 9: 67-72)
- Interakcje leków związane z transporterem OATP
Magdalena Firlej
Organizm ludzki, aby prawidłowo funkcjonować, musi stale transportować przez bariery biologiczne różnorodne substancje, zarówno ksenobiotyki, jak i związki endogenne. Obok białek ABC (ang. ATP-binding cassette) istotną rolę w transporcie wielu leków odgrywa rodzina białek SLC (ang. solute carrier). Bardzo liczną grupę wchodzącą w skład tych ostatnich stanowią polipeptydy transportujące aniony organiczne (OATP, ang. organic anion transport polypeptide). Ekspresja transporterów OATP w takich narządach jak wątroba, nerki, jelito, czy bariera krew- mózg sprawia, że mają one znaczący wpływ na absorpcję, dystrybucję oraz eliminację wielu leków. Ponadto transportery te zaangażowane są w liczne, klinicznie istotne interakcje. Zmiana aktywności białek OATP, a w szczególności OATP1B1, OATP1A2, OATP1B3 oraz OATP2B1 może wywierać znaczący wpływ na parametry farmakokinetyczne, a w konsekwencji skuteczność niektórych leków. Niniejszy artykuł stanowi przegląd wybranych interakcji zachodzących z udziałem transporterów OATP. (Farm Współ 2016; 9: 73-77)
- Co wiemy na temat farmakokinetyki i interakcji aksytynibu oraz ich wpływu na skuteczność leczenia raka nerkowokomórkowego?
Zuzanna Synowiec, Anna Jabłecka
Aksytynib jest inhibitorem kinaz tyrozynowych, wysoce selektywnym wobec receptorów dla czynnika wzrostu śródbłonka naczyń. W 2012 roku został zatwierdzony do stosowania w II linii leczenia zaawansowanego raka nerkowokomórkowego. Lek jest stosowany w dawce początkowej 5 mg przyjmowanej dwa razy na dobę z możliwością jej zwiększenia po spełnieniu kryteriów klinicznych. Lek charakteryzuje się liniową farmakokinetyką, krótkim biologicznym okresem półtrwania oraz dużą objętością dystrybucji. Jest metabolizowany głównie przez CYP3A4 i 5, a wydalany poprzez układ wątrobowo-żółciowy. W badaniach klinicznych odnotowano dużą zmienność osobniczą w zakresie stężeń aksytynibu we krwi po przyjęciu tej samej dawki. Istnieją dane na temat związku pomiędzy ekspozycją na lek, a jego skutecznością oraz występującymi działaniami niepożądanymi. Z tego względu znajomość właściwości farmakokinetycznych leku, czynników na nie wpływających oraz interakcji leku jest bardzo istotna w praktyce klinicznej. (Farm Współ 2016; 9: 78-87)
- Elektrochemioterapia jako narzędzie w drodze do terapii celowanych
Mateusz Wichtowski, Dawid Murawa
Nowoczesne trendy leczenia chorób nowotworowych wskazują na konieczność dążenia do terapii celowanych. Klasyczna chemioterapia ze względu na możliwe liczne efekty uboczne, często dyskwalifi kuje z leczenia chorych obciążonych internistycznie lub z uogólnioną chorobą nowotworową. Obecnie prowadzone są liczne prace nad systemami wprowadzania leków, zarówno pod kątem stworzenia nanocząsteczek łączących się tylko z komórkami nowotworowymi jak i metod ich aplikacji. Elektrochemioterapia (ECT) jest połączeniem elektroporacji, a więc fi zycznego wpływu prądu elektrycznego, destabilizującego błonę komórkową z jednoczasową aplikacją chemioterapeutyku. Jest ona wysoce skuteczna, zwłaszcza w paliatywnej terapii nowotworów zlokalizowanych w powłokach ciała (skóra i tkanka podskórna). Dostępne dane literaturowe dają mandat zarówno do stosowania tej metody w powyższych zastosowaniach, jak i do prac nad jej rozwojem. Przyszłością elektroporacji jest wykorzystanie jej do leczenia nieoperacyjnych guzów narządów miąższowych (wątroby, trzustki) a także jako metody do transferu genów w elektrogenoterapii. (Farm Współ 2016; 9: 88-92)
- Dwa przypadki pokrzywki u chorych leczonych izotretynoiną z powodu trądziku
Katarzyna Jabłecka, Katarzyna Korzeniowska, Mariola Pawlaczyk
Izotretynoina jest syntetyczną pochodną witaminy A, stosowaną w ciężkich postaciach trądziku (trądzik guzkowy, trądzik skupiony lub trądzik z ryzykiem powstawania trwałych blizn), opornych na odpowiednio przeprowadzone standardowe leczenie działającymi ogólnie lekami przeciwbakteryjnymi i lekami stosowanymi miejscowo. Już sama choroba negatywnie wpływa na jakość życia pacjentów, którzy ponadto stosując izotretynoinę narażeni są na występowanie wielu działań niepożądanych. Do najczęstszych należą zapalenie czerwieni wargowej, suchość skóry i błon śluzowych, wzmożona podatność skóry na otarcia, kontaktowe zapalenie skóry, nadwrażliwość na promieniowanie ultrafi oletowe i wypadanie włosów. W artykule opisano dwa przypadki wystąpienia pokrzywki u chorych na trądzik leczonych izotretynoiną, każdy z nich związany z innym patomechanizmem. (Farm Współ 2016; 9: 93-98)